Γουρούνι

Επιστημονική Ονομασία:

γένος: Sus οικογένεια Suidae [

Tο αρχαίο όνομα του γουρουνιού ήταν χοίρος (;hδη από τον Όμηρο) ή σῦς , γενική συός ή ὗς, γενική ὑός. Το μεσαιωνικό γρούνι < Λακωνικό γρώνη σημαινει τον θηλυκό χοίρο.
Ο Ησύχιος αναφέρει γρωνάδες: θυληκοί σύες. Θηλυκό: σκρόφα.

Εγκυκλοπαιδικά

Θηλυκά χοιρίδια προσέφεραν οι Αρχαίοι Ελληνες θυσία στην Αφροδίτη.^[9214,45]

Το ινδικό χοιρίδιο χρησιμοποιείται σε πειράματα βιολογίας, φαρμακολογίας και ιατρικής και ο χαρακτηρισμός είναι συνώνυμος του πειραματόζωου.

Ονόματα

κάπρος = Αγριόχοιρος

Λατινικά: Sus - porcus singularis (χοίρος ο μόνιος=μονήρης) ,aper : κάπρος

Ιταλικά: maiale ή porco θηλ. porca - cinghiale:κάπρος

Αγγλικά: pig ή swine, boar: κάπρος

Γαλλικά: porc ή cochon - verrat, sanglier: κάπρος

Το αρχαιο ονομα του γουρουνιού ηταν χοίρος (ηδη απο τον Ομηρο) ή σῦς , συός ή ὗς, ὑός.

ἣ δὲ χολωσαμένη δῖον γένος ἰοχέαιρα ὦρσεν ἔπι χλούνην σῦν ἄγριον ἀργιόδοντα, ὃς κακὰ πόλλ᾽ ἕρδεσκεν ἔθων Οἰνῆος ἀλωήν

Ομήρου Ιλιάς - στ. 539-540

Ομόηχα

Ομόηχα με το «χοίρος»

χήρος : ο άντρας του οποίου έχει πεθάνει η σύζυγος. Αν έχει απλώς χάσει την σύζυγο: ή ειναι απρόσεκτος και δεν θυμάται που τήν έβαλε ή διαζευμένος δηλαδή «ζωντοχήρος».

Ο χήρος πλεονεκτεί έναντι του ζωντοχήρου διότι είναι βέβαιος οτι δεν θα ξαναδεί την απωλεσθείσα. Ακομη και υπό την εκδοχή της ύπαρξης ζωής μετά θάνατον ο χήρος, κρινόμενος τουλάχιστον ως οσιομάρτυς , θα μεταβεί εν τόπω "ένθα ουκ έστι λύπη, πόνος και κυρίως στεναγμός", δηλαδή θα υπάρχει και εκεί η απουσία της μεταστάσης.

χείρα: το χέρι από την αιτιατική του αρχαίου χείρ=χέρι. πρβλ. φράση «πρέπει να δώσεις χείρα βοηθείας».

Ο «χείρων» που ακούγεται όπως «των χοίρων» ή «τον χοίρον» : Ο χειρότερος πρβλ. «δυοίν κακοίν προκειμένοιν το μη χείρον βέλτιστον»: Μεταξύ δύο κακών αύτο που δεν είναι το χειρότερο είναι το καλύτερο!

Ο Χείρων ως κύριο όνομα ήταν ένας κένταυρος (υβριδιο αλόγου και ανθρώπου).

Τα επίχειρα^[*] είναι άσχετα με το χοίρο σχετικά όμως με το χειρ, χειρός και συγγενικά με το «εγχειρίδιο» . πχ. πληρώνει τα επίχειρα της ανοησίας του =την «αμοιβή» (με αρνητική έννοια), την ποινή, την τιμωρία. Αρχικά τα επίχειρα ήταν η αμοιβή για την χειρωνακτική εργασία. Τα «επίχειρα» είναι τα «οψώνια» του Παύλου:

τὰ γὰρ ὀψώνια τῆς ἁμαρτίας θάνατος, τὸ δὲ χάρισμα τοῦ Θεοῦ ζωὴ αἰώνιος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν.

Προς Ρωμαίους Κεφ. 6 στ.23

που μεταφράστηκε ως wage = μισθός, επίχειρα.
For the wages of sin is death; but the gift of God is eternal life through Jesus Christ our Lord.

εκδοση του (King James, Βασιλιά Ιακώβου)

* και όχι «επιχείρεια» οπως λενε οι περισσότεροι.

Τραγούδι

Ετσι πρεπει να γινει

...

Στους μπουρζουάδες
Κριτική να κάνουμε
αυτό δεν φτάνει
Του γουρουνιού του αστισμού
Να κόψουμε πρέπει τα πόδια
Έτσι πρέπει να γίνει
Έτσι θα γίνει

Η ελευθερία για μας
Είναι μια ωραία γυναίκα
Έχει υπογάστριο και υπεργάστριο
Δεν είναι κάνα χοντρογούρουνο αστικό

...

Στίχοι: Wolf Birman
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Πρώτη εκτέλεση: Μαρία Δημητριάδη

Γαμάτε γιατί χανόμαστε ...

Καταναλωτικά γουρούνια
μας κρεμάσανε κουδούνια
αν δεν μπεις στο κοπάδι,
πίσσα και πούπουλα ...

Στίχοι -Μουσική-Πρώτη εκτέλεση: Τζίμης Πανούσης

Λογοτεχνία

Γουρούνια με φτερά

Στη σεξουαλική απελευθέρωση αναφέρεται και το βιβλίο «Γουρούνια με φτερά» που εκδόθηκε με τα ψευδώνυμα Ρόκκο και Αντόνια, από τις εκδόσεις Αστέρι το 1981).

Παρομοιώσεις

Οι χοίροι θεωρούνται γενικά σύμβολα ακαθαρσίας, στην πραγματικότητα όμως ο μόνος υπεύθυνος για την ακαθαρσία των γουρουνιών είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Αυτό σημαίνει ότι όταν δεν τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, τότε οι χοίροι προσβάλλονται από ασθένειες και παράσιτα, τα οποία στη συνέχεια μεταδίδονται και στον άνθρωπο.
Το γουρούνι είναι και "βρωμικο" μεταφορικά γιατι εχει οργασμό που διαρκεί τριάντα λεπτα. Γι΄αυτο τις αισχρές πράξεις τις λεμε γουρουνιές, Γαλλικά cochoneries, Ιταλικά porcherie.

Ο Αγιος Αντώνιος, βοηθειά σας, είναι διάσημος για τά οράματά του που περιλάμβαναν αισχρότητες κάθε είδους (γουρουνιές δηλαδή). Εκείνος βέβαια βασανιζόταν αλλα εκει! σταθερος στήν πίστη του. Ο Piero di Cosimo (1462–1521) τον ζωγράφισε με ενα γουρούνι έξω απο το παράθυρό του (υπόμνηση στις γουρουνιές που ονειρευόνταν ο Αγιος Αντώνης καθ΄ύπνους). Ο Αγιος εδώ φαίνεται να κρατά σημειώσεις για το τι είδε.

Η γουρουνα λεγεται και σκρόφα^[1] αλλά συνήθως δίδουμε αυτο το χαρακτηρισμό σε ασελγή γυναίκα. Επίσης στα Ιταλικά λεγεται και Troia και αυτο το λένε για πόρνες και ασελγείς γυναίκες, συνώνυμο του «πουτάνα».

Στην Ιταλἰα το «porca» = γουρούνα, προτάσεται πολλών λεξεων για να δηλωσει υβρη και οργη. πχ.
porca miseria= γαμώ τη δυστυχία [μου],
porco governo = σκατοκυβέρνηση, porca madonna^[*].

*. Χαρακτηριστική βρισιά-βλαστήμια απευθυνόμενη στην Παναγία. Είναι πιο βλάσφημη από το δικό μας «γαμώ την Παναγία σου» γιατί το ιταλικό porca madonna ειναι υβριστικός χαρακτηρισμός που στρέφεται προς την ίδια την Παναγία ενώ το «σου», του ελληνικού «γαμώ την Παναγία σου», στρεφεται κατά του προσώπου του υβριζομένου, θίγοντάς του το θρησκευμά του.

Γουρούνα με ρόδες

Τη λεξη γουρούνα την χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε κάθε τι ογκώδες, όπως σήμερα για ένα τύπο τρίκυκλης ή τερτάτροχης μοτοσυκλέτας.

Τους μαργαρίτας έμπροσθεν των χοίρων

Ταυτόσημο με το «Τα άγια τοις κυσίν» δηλ. πολύτιμα πραγματα σε ατομα ανάξια να τα εκτιμήσουν.

Μὴ δῶτε τὸ ἅγιον τοῖς κυσίν μηδὲ βάλητε τοὺς μαργαρίτας ὑμῶν* ἔμπροσθεν τῶν χοίρων, μήποτε καταπατήσουσιν αὐτοὺς ἐν τοῖς ποσὶν αὐτῶν καὶ στραφέντες ῥήξωσιν ὑμᾶς.
Matthew 7:6

Ανάλογη είναι και η ποντιακή παροιμία

«Τον άρκον εδέκαν ατον τραντάφ΄λλον κι εκείνος εσέγκεν α σον κώλον ατ'» [Έδωσαν στην αρκούδα τριαντάφυλλο κι εκείνη το ἐβαλε στον πισινό της] (Κοτυώρων Πόντου, Ακογλου Ξ., 1939, σ. 496, αρ. 317)^[138.104]

*) Το κεφάλαιο τελειώνει έτσι «Καὶ ἐγένετο ὅτε ἐτέλεσεν ὁ Ἰησοῦς τοὺς λόγους τούτους, ἐξεπλήσσοντο οἱ ὄχλοι ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ· ἦν γὰρ διδάσκων αὐτοὺς ὡς ἐξουσίαν ἔχων καὶ οὐχ ὡς οἱ γραμματεῖς»

Τα ερώτηματα που μου δημιουργούνται είναι:

1. Τι είδους όχλοι ήταν αυτοί που διέθεταν μαργαρίτας (προφανώς εισαγόμενους) ;
   
2. Πού θα εύρισκαν τους χοίρους σε μια χώρα που ο χοίρος ήταν ακάθαρτο ζώο και δεν το άγγιζαν καν;
   
3. Τι νοημα έχει η απαγόρευση; Αν είχαν μαραγαριτάρια και αν έβρισκαν γουρούνια γιατι να τους τα δώσουν;

1. Ο Αριστοφάνης μας λέει:
Χορός Γυναικών:

Οι πατέρες της εκκλησίας μας

άγέλην χοίρων καλεί (ο Νανζιανζηνός) τους ανόητους τε και βεβορβορωμένους Ελληνας και εις πάθη άτιμα έγκυλισμένους [329]
Ηλία του Κρητός Σχόλια στους λόγους του Γρηγοριου του Νανζιανζηνού

Άμα έχεις τέτοιους πατέρες τι τους θέλεις τους εχθρούς!

Παροιμίες - Φράσεις

1. Καλός, καλός ο χοίρος μας μον' βγήκε χαλαζάρης*.

Ν. Καζαντζάκης - Καπετάν Μιχάλης

Ενα σοβαρό ελάττωμα καταργεί ολα τα λοιπά πλεονεκτήματα.

Χαλαζάρης : αυτός που πάσχει απο χάλαζα η καλ-αζάρ, θανατηφόρα αρρώστια των κατοικιδίων.

2. Ολα τα γουρούνια μιά μύτη εχουν
   μοιάζουν, εχουν την ίδια μύτη
3. Το γουρούνι το κράζουν για μαχτό και κείνο πάει στο σκατό.
   μαχτός = χυλός αλευρων, απο τό αρχαίο ρήμα μάσσω.
4. Τ' αγρια τα μουχτερά τα σιόνια ημερώνε.
   Τ' αγριογούρουνα με τα χιόνια ημερεύουν.(ποντιακή) ^[744.152]
5. Αποτίσεις χοῖρε εἲς γίγαρτα (αρχ)
   Αντιστοιχο του σημερινού «Εχω ράμματα για τη γούνα σου»
6. Έβαλε γάργαρο νερό στου γουρουνιού τη σκάφη.^[241.551]
   Τα άγια τοις κυσίν
7. Η γριά δεν είχε διάβολο και αγόρασε γουρούνι^[241.625]
8. Ο γάλος θέλει πίτουρα και το γουρούνι λάσπη.^[241.794]
9. Αφού γέννησε η γουρούνα χλωρό σκατό δεν έφαγε^[241.1597]
10. Η σκρόφα το γίβέντισμα πανηγυράκι το ΄χει^[241.1171]
    Η πόρνη θεωρεί την διαπόμπευση ως διασκέδαση.
11. Άλλο ο χήρος (=χοίρος) γείτονας κι άλλο ο γείτονας γουρούνι. (Παξοί)
12. Γουρούνι στο σακί.
13. Θέλει και το γουρούνι κουδούνι;
14. Λύσε δέσε το γουρούνι, μακρυσκοίνησε την κλώσσα, πέρασε η μέρα. (Αρκαδία)
15. Συντροφικό γουρούνι ποτέ του δεν παχαίνει.
16. Του χοίρου το μαλλί δε γίνεται μετάξι.
17. Το γουρούνι το κράζουν στο χυλό και εκείνο παγαίνει στο σκατό^1022.295.971

Φράσεις

1. αγόρασε γουρούνι στο σακκί

Για αγορές χωρις προηγούμενο ποιοτικό έλεγχο. Χωρίς να δεί το αγοραζόμενο. Ανάλογο «ψώνισε καβάλα».


Απο την συνήθεια που ίσχυε επι Τουρκοκρατίας, να πουλιέται το χοιρινο κρέας κρυφά μεσα σε σακκί. ^[9181.109]

2. Υς δια ρόδων

Ανάλογο με το «Ταυρος εις υαλοπωλείον»

3. Υς ορίνει

Το ορίνει απο το όρνυμι που επί ζώων σημαίνει ξεσηκώνω το ζώο από την φωλιά του. «Βρήκαμε το θήραμα».

4. Υς υπέρ όπλον δραμείται ή Υς υπό ρόπαλον

Για αυτούς που βάζουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο.

Δεινόλοχος (5ος αιωνας π.Χ.)

5. Υς Διαροίδων

Για τους απότομους και απαίδευτους

Κράτης ο Γραμματικός 2ος π.Χ. αι.

6. Υς εκώμασεν

Για τους άσεμνους και καυχησιάρηδες.

7. Υς ποτ΄Αθηναίαν έριν ήρησεν

Για αυτούς που φιλονικούν για τα θέματα των ανωτέρων τους.

Θεόκριτος - 9041: Corpus paroemiographorum Graecorum-τ.2 σ. 758.

Μύθοι - Παραμύθια

Ενας περίεργος θάνατος από γουρούνα όπως τον περιγράφει ο Απολλόδωρος:

Μόψος δὲ συὸς οὔσης ἐπιτόκου ἠρώτα Κάλχαντα, πόσους χοίρους κατὰ γαστρὸς ἔχει καὶ πότε τέκοι:τοῦ δὲ εἰπόντος: “ὀκτώ,” μειδιάσας ὁ Μόψος ἔφη: “Κάλχας τῆς ἀκριβοῦς μαντείας ἀπεναντιῶς διακεῖται, ἐγὼ δ᾽ Ἀπόλλωνος καὶ Μαντοῦς παῖς ὑπάρχων τῆς ἀκριβοῦς μαντείας τὴν ὀξυδορκίαν πάντως πλουτῶ, καὶ οὐχ ὡς ὁ Κάλχας ὀκτώ, ἀλλ᾽ ἐννέα κατὰ γαστρός, καὶ τούτους ἄρρενας ὅλους ἔχειν μαντεύομαι, καὶ αὔριον ἀνυπερθέτως ἐν ἕκτῃ ὥρᾳ τεχθήσεσθαι.”ὧν γενομένων Κάλχας ἀθυμήσας ἀπέθανε καὶ ἐτάφη ἐν Νοτίῳ.
Απολλόδωρος - Επιτομή - Βιβ. Ε, Κεφ. 6, στ.4

Ο Μόψος, γιος του Απόλλωνα και της Μαντώς, τσακώθηκε με τον μάντη Κάλχα, γνωστό από τον 'Ομηρο. Κοντά τους ηταν μια γουρούνα που επρόκειτο να γεννήσει. Ο Μόψος ρωτάει τον Κάλχα «πόσα παιδιά θα κάνει;» κι αυτός λέει οκτω. «Οχι» λέει ο Μόψος «θα κανει εννέα και όλα αρσενικά, αύριο στις 6». Ετσι και έγινε. Ο Κάλχας έσκασε από το κακό του και πέθανε.

Σήμερα τα τριγλυκερίδια του λίπους σκοτώνουν πολύ κόσμο και οι θάνατοι αυτοί δεν είναι καθόλου περίεργοι όπως ο θάνατος του Κάλχα που δέν έφαγε καν γουρούνι, αλλά τον έφαγε το γουρούνι.

Σήμερα οι μαντευόμενοι και κατόπιν διαψευδόμενοι (πχ. «λεφτά υπάρχουν», «υπαρχουν πυρηνικά οπλα») οχι μονον δεν πεθαίνουν απο το κακό τους αλλά ζούν και βασιλεύουν. Κάθε συσχέτιση με πραγματικά πρόσωπα είναι συμπτωματική.

Απο τα παιδικά παραμύθια είναι διάσημα τα τρία γουρουνάκια (ο Χοντρουλός, ο Παχουλός και ο Στρουμπουλός). Τα δύο εξ αυτών δεινοπάθησαν από κακή επιλογή δομικών υλικών. Ενα φύσημα του λύκου και τα καλυβάκια τους γκρεμίστηκαν. Ο Στρουμπουλός εφάρμοζε τους κανονισμούς της πολεοδομίας και το σπίτι του άντεξε. Εκεί φιλοξενήθηκαν και οι δύο άστεγοι λυκόπληκτοι φυγάδες.

 

Ονοματα - Επώνυμα - Επίθετα

Το άγριο γουρούνι ή αγριόχοιρος ονομάζονταν και κάπρος.

Κατά την Συστηματική ταξινόμηση του Λινναίου , (1758) ο αγριοχοιρος ταξινομείται ως εξης:

Βασίλειο: Ζώα (Animalia) Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata) Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia) Τάξη: Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla) Οικογένεια: Συίδες (Suidae) Γένος: Sus Είδος: S. scrofa Διώνυμο Sus scrofa

Διάσημα γουρούνια, κάπρους κλπ έχουμε:

8. Τον Ερυμάνθιο Κάπρο: μυθολογικό ον, που σκότωσε ο Ηρακλής στον τέταρτο άθλο του. Αλληγορικά ο Ερυμάνθιος Κάπρος είναι ο ορμητικός ποταμός Ερύμανθος που, όταν ξεχειλίζει, προκαλεί μεγάλες πλημμύρες και καταστροφές. Ο «Ηρακλής» όμως, φτιάχνοντας έργα (δάση), τον καθιστά χρήσιμο και αρδεύσιμο.
9. Τον Καλυδώνιο κάπρο: ένα εξαιρετικά μεγάλο και δυνατό κάπρο, που έστειλε η Άρτεμη, για να εκδικηθεί τον ασεβή βασιλιά Οινέα, που έκανε θυσίες σε όλους τους θεούς εκτός από αυτήν*. Στην οργανωθείσα καταδίωξη η Αταλάντη πρώτη χτύπησε τον κάπρο, αλλά τελικά τον σκότωσε ο Μελέαγρος.

Στην εικόνα Το κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου σε μελανόμορφο αγγείο από τη Λακωνία, έργο του «Ζωγράφου του Ναύκρατη», περ. 555 π.Χ.

* Οι διακρίσεις πληρωvωνται. Εδώ θυσίασε σε άλλους 11 και τσιγκουνεύτηκε μια θυσία ακόμα! Τι ψυχή έχει μια θυσια;


Κατά άλλους^[331] ο αρσενικός χοίρος ονομάζονταν «κάπρος».

Παραγωγα - Συνθετα - Συγγενικά

Γουρουνοσταλιό

Σταύλος για γουρούνια, χοιροστάσιο. Από το γουρούνι και σταλία = μάνδρα, χώρος σταβλισμού. Το βρήκα την μετάφραση του 'Αμλετ απο τον Β. Ρώτα:

«Μόνο για να ζείς σε λιγδιασμένου κρεββατιού το σάπιο ιδρώτα, στην χλιαρή ακολασία, να κάνεις έρωτα και γλύκες σ΄ενα γουρουνοσταλιό, μ΄ ένα φονιά και έναν αχρείο ...»

W. Shakespear - Hamlet

Χοιρομέρι

Μηρός από γουρουνόπουλο.

Χοιρινὀ

[εννοειται κρεας] πχ. χοιρινό με σέλινο, η ως επίθετο : Χοιρινό σουβλάκι,

Χοιροβοσκός

Παρομοίωση που έλεγε ο Ν. Τσιφόρος , για κάποιο βλάκα: «Αυτουνού είναι να του δώσεις ένα γουρούνι να το βοσκάει γιατί τα δύο τα μπερδεύει».

Το γουρούνι στήν τέχνη

Ο Ερυμανθιος καπρος βρέθηκε σε πολλές παραστάσεις μελανόμορφων αγγείων της κλασικής εποχής αλλα και σε αγάλματα της Αναγέννησης.



Ο Ηρακλής φέρνει στον ώμο του, τον Ερυμάνθειο κάπρο στον Ευρισθέα που κρύβεται φοβισμένος σ΄ενα πιθάρι,.
Μουσείο του Πανεπιστημίου του Μισισιπή


Giovanni Francesco Susini (Italian, 1585-1653) βασισμένο σε παλαιοτερο του Giambologna (Flemish, 1529-160)


 

 

 

Ενα επώνυμο οικόσιτο γουρούνι είχε την τύχη να μείνει στην ιστορία όπως οι κάπροι: ο Porky Pig το χαριτωμένο γουρουνάκι των κινουμένων σχεδίων του Walt Disney.

 

Αργότερα στα Muppet Show έκανε την εμφάνισή της η Miss Piggy .

 

 

Η σεξουαλική ζώη του γουρουνιού ενέπνευσε και τον Αρκά. Ετσι έχουμε το γουρούνι του σε διάφορες σπαραριστές γελοιογραφίες του.

 

 

 

To Porcellino («χοιρίδιο» στα ιταλικά ) είναι το τοπικό, χάλκινο αγριογούρουνο της Φλωρεντίας. Προορίζονταν αρχικά για μια κρήνη στον κήπο των Boboli, αλλά στη συνέχεια μετακόμισε στη Nuovo Mercato. Η κρήνη είχε τοποθετηθεί αρχικά προς την ανατολή, στη Via Calimala, μπροστά από το Farmacia del Cinghiale. (Cinghiale=Κάπρος). Αργότερα μετακινήθηκε στην πλευρά που βλέπει προς νότο, όπου εξακολουθεί να βρίσκεται σήμερα. Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή σημεία για τους τουρίστες. Το άγαλμα είναι αντίγραφο. Το πρωτότυπο φυλάσσεται στο νέο Μουσείο Bardini.

Νομίσματα

Αγριογούρουνο που βλέπει προς τα δεξιά, τρυπημένο με ένα δόρυ και που δέχεται επίθεση από σκύλο (κάτω)

---


Συλλογή: Μουσείο Καλών Τεχνών, Βοστόνη Πλαίσιο: Ρώμη
Υλικό: Ασήμι Ονομασία: Δηνάριον
Εκδούσα Αρχή: Caius Hosidius Γαϊου filius Geta Βάρος: 3,8 g.
Ημερομηνία: 68 π.Χ.
Διαστάσεις: 18 mm. Περιφέρεια: Λάτιο Περίοδος: Δημοκρατία

 

Φυσιογνωμιστικά

Ένας εθνικισμός και ρατσισμός που διακρίνει μια φάρα Ελλήνων επέριψε τον χαρακτηρισμό «γουρουνομούτρης» στους Βουλγάρους.

Σχέδιο από τον ΛεΜπρέν. Charles Le Brun (24 2 1619 – 22 2 1690), Γάλλος ζωγράφος και θεωρητικος της Τέχνης πρωτομάστορας της Γαλλικής ζωγραφικης του 17ου αιώνα.

Εικονα 1 με βάση το γουρούνι

Δες και Υπογλώσσιο #10 Εγχειρίδιον δι΄εν χοιρίδιον

Βιβλιογραφία