ΛέωνΛιοντάρι ή λιόντας : Μεγάλο αγελαίο αιλουροειδές αρπακτικό θηλαστικό, Panthera leo, Ζεί σε ανοικτούς χώρους σε περιοχές της Αφρικής και της Ινδίας. Έχει καστανόξανθο κίτρινο τρίχωμα . Το θηλυκό: Η λέαινα . Στά λιοντάρια οπως και σε πολλα άλλα ζώα παρατηρείται το φαινομενο του φυλετικου διμορφισμου. Το αρσενικο λιονταρι εχει πολλα διαφορετικα χαρακτηριστικα απο τη γυναίκα του. Το πιο εντονο ειναι η χαίτη.Το αρσενικό εχει μιά δασύτριχη χαίτη. Το μικρό: Λεοντιδεύς (ανάλογο είναι το «Αετιδεύς» για τον Αετό) αλλά και σκύμνος. Βλ. Ιωβ 4.11, Ψαλ. 103.21, Ιερ. 28.38, Θρην.Ιερ. 4.3, Ωσηέ 13.8, Ναούμ 2.12, 2.13. Φαινεται ομως οτι το σκυμνος σήμαινε μικρο οποιουδήποτε αγριου ζ'ωου (λύκου, λύγγα, αρκούδας, ελέφαντα, αλεπούς) Ο Αριστοφάνης στους «Βατράχους» [στ. 1414] του μιλάει για «λεοντος σκύμνον » Ο Ευριπίδης στις Βάκχες [στ. 677] μιλάει για σκύμνους λύκων. Ο Ηροδοτος στην Ιστορια του 3.32 λεει επι λέξει Ελληνες μὲν λέγουσι Καμβύσεα συμβαλεῖν σκύμνον λέοντος σκύλακι κυνός, Δηλαδή εβαλε μαζύ λεονταράκι με ενα κουτάβι (σκύλαξ : το μικρό του κυνός) . Σύμβολο ανδρείας, ο βασιλιάς των ζώων. Συμμετέχει εν μέρει στη σύνθεση μυθολογικών ζώων. Βλ. Υβρίδια ΕτυμολογίαΠιθανότατα απο τήν ιαπετικη/πελασγική ρίζα σλεϊ (σχίζω, σπαράσσω). Δηλ σλέω> μτχ. σλέων (αυτός που σχίζει) > λέων
Ο λέων ως σύμβολοΕνα ζώο ταυτόσημο της δύναμης και της εξουσίας. Το λιοντάρι από τους αρχαίους ήδη πολιτισμούς θεωρήθηκε ταυτόσημο της δύναμης και της εξουσίας. Με το ζώο αυτό συνδέθηκαν αρετές, οι οποίες έπρεπε να διακρίνουν έναν ηγεμόνα[Α], όπως γενναιότητα, δύναμη και μεγαλοπρέπεια. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο της βασιλικής εξουσίας. Εχει υποστηριχθεί ότι η αρχαιότερη εμφάνιση λεόντων στην ανθρώπινη τέχνη εντοπίζεται σε σπηλαιογραφίες στη Γαλλία, χρονολογούμενες περί το 30.000 π.Χ., όπου εμφανίζονται δείγματα του εξαφανισμένου πλέον ευρωπαϊκού λέοντα των σπηλαίων (panthera leo spelaea). Σε τοιχογραφία, επίσης, της 5ης χιλιετίας π.Χ. από τη νότια Αίγυπτο, εμφανίζονται δύο λιοντάρια που στέκονται όρθια στα πίσω πόδια τους να πλαισιώνουν μια μορφή που ταυτίζεται πιθανώς με κάποια θεότητα. Ο λέοντας εξάλλου κατείχε σημαντική θέση στην αιγυπτιακή τέχνη και κατά τους επόμενους αιώνες, καθως εμφανίζεται με τη μορφή της σφίγγας, του τερατομορφου πλάσματος με σώμα λέαινας και ανθρώπινη κεφαλή. Η σφίγγα πέρασε και στην αρχαία Ελληνική μυθολογία και θρησκεία, στην οποία συναντάται κυρίως με την προσθήκη φτερών. Στό αιγυπτικακό πάνθεο, επίσης, υπήρχαν δύο θεές με μορφή,λέαινας, η Μπαστέτ, η οποία απεικονιζεται συνηθως ως λέαινα ή γάτα ,και η Σεχμέτ, με σώμα γυναίκας και κεφαλή λέαινας. Το σύμβολο της Ιερουσαλήμ έλκει την καταγωγή του από τον λέοντα που συμβόλιζε για τους Εβραίους τη φυλή του Ιούδα. Το σύμπλεγμα των Λεόντων του Ασόκα το οποίο χρησιμοποιείται στη σύγχρονη εποχή ως σύμβολο της Ινδίας. Εξίσου σημαντική θέση κατείχε η μορφή του λιονταριού ως συμβόλου και στους πολιτισμούς της Μεσοποταμίας, ειδικά στους Σουμέριους και στους Βαβυλώνιους, ενώ η χρήση του εξαπλώθηκε στη συνέχεια στους Χετταίους και στους Πέρσες.
Στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό το λιοντάρι συνδέθηκε με την ισχύ της εξουσίας από την ύστερη εποχή του χαλκού (1600-1100 π.Χ.), με παράδειγμα το γνωστό ανάγλυφο της «Πύλης των Λεόντων» στις Μυκήνες. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ανάλογη πύλη με παραστάσεις λεόντων υπάρχει και στη Χαττούσα, την πρωτεύουσα των Χετταίων, λαού με τον οποίο οι Μυκηναίοι είχαν στενές επαφές. Επιπλέον, το λιοντάρι συναντάται στους άθλους του Ηρακλή, του σημαντικότερου ήρωα των αρχαίων Ελλήνων: η δορά του λιονταριού της Νεμέας έγινε ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά σύμβολα του ήρωα. Μέσω των Ελλήνων ή των Περσών, η χρήση του λιονταριού ως συμβόλου μεταφέρθηκε στην Ινδία. Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελούν οι «Λέοντες του Ασόκα» (Βλ. Εικόνα) , μια σύνθεση τεσσάρων λιονταριών που ακουμπούν τις πλάτες τους και στρέφονται προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το γλυπτό αυτό βρισκόταν στην κορυφή μιας στήλης που είχε τοποθετηθεί στη βορειοανατολική Ινδία γύρω στο 250 π.Χ. από τον αυτοκράτορα Ασόκα, σε μια περίοδο κατά την οποία η ινδική τέχνη και σκέψη είχε επηρεαστεί έντονα από την ελληνική, λόγω της πρόσφατης εξάπλωσης των Ελλήνων στην περιοχή με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη δημιουργία ελληνοϊνδικών βασιλείων. Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, το λιοντάρι αναγνωρίστηκε ως σύμβολο του ευαγγελιστή Μάρκου. Ο ευαγγελιστής Μάρκος ανακηρύχθηκε το 828 πολιούχος της Βενετίας, μετά τη μεταφορά των λειψάνων του στην πόλη αυτή από την Αλεξάνδρεια το ίδιο έτος, οπότε το φτερωτό λιοντάρι του χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η αναπαράοταση του λιονταριού, χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο από πολλούς ηγεμονες. Video (Απόσπασμα απο παρουσιαση του Μουσείου Arms and Armour from the Movies) Το λιοντάρι και η χρηση του στην οικοσημολογια
Το λιοντάρι στην ΤέχνηΚινηματογράφοςΠρωταγωνιστής στην ταινία του Ντίσνεϋ «ο Βασιλιάς των Λιονταριών» Στην εικόνα η Α. Μ. ο Βασιλέας Μουφάσα μετά της Κας Μουφάσα σε τρυφεράν φάσιν.
Μυθολογία - ΙστορίαΜύθοι Αισώπου Το λιοντάρι ερχεται 2ο μετά την Αλεπού στους μυθους του Αισώπου, η αλεπού συμμετέχει σε 38 μύθους και το λιοντάρι σε 34:
Το πλήρες Αρχαίο κείμενο εδώ ΜΥΘΟΙ ΕΜΜΕΤΡΟΙΕΝ ΠΑΡΑΘΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ Π. ΣΟΥΤΣΟΥ
ΕΓΓΡΑΦΟ ΜΕ ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ. Λέων της ΝεμέαςΣτην ελληνική μυθολογία, ο λέων της Νεμέας ήταν ένα λιοντάρι που ζούσε στην περιοχή της Νεμέας και σκόρπιζε το φόβο. Ήταν απόγονος του Τυφώνος και της Έχιδνας ή του Όρθρου και της Χίμαιρας. Υπάρχει ακόμα η άποψη ότι έπεσε από τη Σελήνη και ήταν απόγονος του Δία και της Σελήνης. Το θηρίο αυτό σκοτώθηκε τελικά από τον Ηρακλή.
Λέων της ΚέαςΣτη Χώρα της Κέας σώζεται η οχυρωμένη ακρόπολη της αρχαίας πόλης Ιουλίδας, μίας από τις τέσσερεις πόλεις της αρχαίας Κέας, καθώς και τμήμα του τείχους της. Υπήρξε πατρίδα του περίφημου λυρικού ποιητή Σιμωνίδη, του σοφιστή Προδίκου και του γιατρού Ερασιστράτου. Ένα λιοντάρι λαξευμένο στο σχιστολιθικό βράχο πιθανότατα επισημαίνει κενοτάφιο. Χρονολογείται στην αρχαϊκή περίοδο, περί το 600 π.Χ.Λέων της ΧαιρωνείαςΤο μαρμάρινο "Λιοντάρι της Χαιρώνειας" φυλάσσει τον κοινό τάφο, όπου οι άνδρες του Ιερού Λόχου ετάφησαν, μετά την νίκη του Φίλιππου, το 338 π.Χ. Λέγεται ότι όταν ο Φίλιππος τους είδε όλους πεσμένους στο χώμα, ανάμεσα σε δάκρυα είπε: "Να χαθεί ο άνθρωπος ο οποίος έχει υποψίες ότι αυτοί οι άνδρες έκαναν ή δέχθηκαν οτιδήποτε ευτελές". Χτίστηκε, σύμφωνα με τον Παυσανία, από τους Θηβαίους στην μνήμη των πεσόντων. Ανασκαφές στον τάφο, έφεραν στο φως 254 σκελετούς, τοποθετημένους σε επτά στρώματα. Λέοντες στην ΤέχνηΣτον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό το λιοντάρι συνδέθηκε με την ισχύ της εξουσίας από την ύστερη εποχή του χαλκού (1600-1100 π.Χ.), με παράδειγμα το γνωστό ανάγλυφο της «Πύλης των Λεόντων» στις Μυκήνες. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι ανάλογη πύλη με παραστάσεις λεόντων υπάρχει και στη Χαττούσα, την πρωτεύουσα των Χετταίων, λαού με τον οποίο οι Μυκηναίοι είχαν στενές επαφές. Επιπλέον, το λιοντάρι συναντάται στους άθλους του Ηρακλή, του σημαντικότερου ήρωα των αρχαίων Ελλήνων: η δορά του λιονταριού της Νεμέας έγινε ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά σύμβολα του ήρωα. Μέσω των Ελλήνων ή των Περσών, η χρήση του λιονταριού ως συμβόλου μεταφέρθηκε στην Ινδία. Χαρακτηριστικό δείγμα αποτελούν οι «Λέοντες του Ασόκα» (Βλ. Εικόνα) , μια σύνθεση τεσσάρων λιονταριών που ακουμπούν τις πλάτες τους και στρέφονται προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το γλυπτό αυτό βρισκόταν στην κορυφή μιας στήλης που είχε τοποθετηθεί στη βορειοανατολική Ινδία γύρω στο 250 π.Χ. από τον αυτοκράτορα Ασόκα, σε μια περίοδο κατά την οποία η ινδική τέχνη και σκέψη είχε επηρεαστεί έντονα από την ελληνική, λόγω της πρόσφατης εξάπλωσης των Ελλήνων στην περιοχή με την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τη δημιουργία ελληνοϊνδικών βασιλείων.
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού, το λιοντάρι αναγνωρίστηκε ως σύμβολο του ευαγγελιστή Μάρκου. Ο ευαγγελιστής Μάρκος ανακηρύχθηκε το 828 πολιούχος της Βενετίας, μετά τη μεταφορά των λειψάνων του στην πόλη αυτή από την Αλεξάνδρεια το ίδιο έτος, οπότε το φτερωτό λιοντάρι του χρησιμοποιή θηκε ως σύμβολο της Γαληνοτάτης της Δημοκρατίας.
Παράλληλα, κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, η αναπαράοταση του λιονταριού, χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο από πολλους ηγεμονες.
Παροιμιες - ΦράσειςΕνα αλλά λέοντα (Η Αλεπου ειρωνεύονταν τη λέαινα ότι γεννάει μόνο ένα λιονταράκι, αυτη απαντήσε «ένα αλλά λεοντα»=ένα αλλά σημαντικο). Εξ όνυχος τον λέοντα (αν δεις το νυχι μπορεις να καταλάβεις πως είναι το λιοντάρι) Κάνει λεονταρισμούς: παριστάνει τον γενναίο (ανάλογο με το «κοκορεύεται») Λεόντειος εταιρεία : εταιρεια στην οποία ορισμένοι εταίροι έχουν μόνο συμετοχή στα κέρδη και όχι στις ζημίες. Ο όρος χρησιμοποιείται μόνο συμβολικά γιατί τέτοιες εταιρείες, όπως είναι φυσικό, δεν ιδρύονται.
Αν δεν επαρκεί η λεοντή (ή ισχύς, η δύναμη) πρόσθεσε και την αλωπεκήν, το τομαρι της αλεπους
(δηλ. την πονηριά). Ενδιαφέρουσα λέαινα: Η λέαινα εις ενδιαφέρουσαν [κατάστασιν] λέγεγται βρυάζουσα λέαινα
ΠαρομοιώσειςΟι Ελληνες πολέμησαν σαν λιοντάρια. Εχουμε πολλές παρομοιώσεις στη Δημοτική Ποιηση [9098] [9098] [9098] Ονόματα
|
Βιβλιογραφία |
438 ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ - ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ - ΕΚΔ Κ.ΜΠΟΥΖΑΣ
1112 ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΣ - ΛΗΣΤΕΣ - ΕΡΜΗΣ - 1979
9039 Corpus Paroemiographorum Graecorum
9217 Π. ΣΟΥΤΣΟΥ - ΜΥΘΟΙ ΕΜΜΕΤΡΟΙ ΕΝ ΠΑΡΑΘΕΣΕΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ -ΠΑΣΣΑΡΗΣ- 1865
9235 ΑΙΛΙΑΝΟΣ - VARIA HISTORIA HERACLIDIS PUNTICI ET NICOLAI DAMASCENI
QUAE SUPERSUNT.- LIPSIAE - 1829
9268 ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΥ - Ο ΒΙΟΣ ΚΑΙ Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΛΕΟΝΤΟΣ ΣΓΟΥΡΟΥ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΑΡΧΟΝΤΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 13ου ΑΙΩΝΑ - RAND AFRIKAANS UNIVERSITY
|
Copyright © 2011 - Aris Stougiannidis 15-11-2011 |