παράσημ-ος , ον, (παρά+σῆμα)

επίθετο τριγενές και δικατάληκον (ο, η, παράσημος το παράσημον)

A. ο σεσημασμένος, σφραγισμένος εσφαλμένως, παραχαραγμένος, κίβδηλος, (<αρχ. η κίβδος: σκουριά με την οποία νοθευαν το χρυσάφι)^[2]

Β. ο σημειωμένος, ο σεσημασμένος απο καθε αποψη.

Γ. Σημειωμένος παραπλεύρως, περίβλεπτος.^[1,2]

ἀλλ᾽ ἀνδράρια μοχθηρά, παρακεκομμένα, ἄτιμα καὶ παράσημα καὶ παράξενα,

Αριστοφάνη - Αχαρνής 518

δύναμιν οὐ σέβουσα πλούτου παράσημον αἴνῳ (μη λογιάζοντας τη φουσκωμένη απο τη φήμη ψεύτρα δύναμη)

Αισχύλου - Αγαμέμνων-780 (lyr.).

“παράσημος ῥήτωρ”

Δημοσθένης Περι του Στεφάνου

Το παράσημο(ν) είναι επίθετο που ουσιαστικοποιήθηκε και κατάληξε να σημαίνει ένα διακριτικό σημάδι που απονέμει ο Ανώτατος άρχων ενός κράτους σε πολίτες ή ξένους ως ένδειξη τιμής και ηθική αμοιβή για υπηρεσίες, προς τήν πολιτεία, τήν κοινωνία, τά γράμματα και τις τέχνες κλ.π. Κάθε παράσημο εχει δικό του ονομα, ορισμένα απο αυτά άποτελούν ιδαίτερες κατηγορίες (τάγματα) υποδιαιρούμενα σε διάφορες τάξεις. Στην κατηγορία των παρασήμων υπάγονται και τά μετάλλια (στρατιωτικής αξίας πολέμων), τά αριστεία (πολεμικής ανδρείας, Γραμμάτων καΐ Τεχνών, εύ-ποιίας κλ.). Κάθε παράσημο έχει τά διάσημά του (αστέρες ή σταυρούς αργύρους, χρυσούς, άδαμαντοκόλλητους, με διάφορες παραστάσεις) άναρτώνται με μια πολυχρωμη ταινια στο στήθος ή στο λαιμό. Ενα παραλληλόγραμμο κομάτι της ταινίας υποκαθιστά το πλήρες παράσημο στις μη επίσημες στολές (πχ. με την υπ' αρ. 8) . Οι μεγαλόσταυροι συνοδεύονται από μια πλατειά μεταξωτή ταινία. ^[3]

Οι Κορεάτες παρασημοφορούσαν τους πάντες πλουσιοπάροχα και μέχρι γελοιότητος. Βλ. Εικονα παρακάτω:

«Πήρε το παράσημο» = ειρωνικα. Δεν πήρε τίποτα παρ΄όλες τις θυσίες του και τις προσπάθειές του. Επεξηγηματικοτερα «πηρε το παράσημο της ανοικτής παλάμης» ή επι το επισημότερον «της χιαστ'ι ανεωγμένης παλάμης μετά ξιφών».

Μην αρπάξουμε κανένα παράσημο = αφροδίσιο νόσημα.

«Δεν θα σου δώσουμε δα και κανένα παράσημο»= Δεν εκανες και τιποτα σπουδαίο.

Απο τα συγγενή «στιγματίζω» και «καυτηριάζω» προέκυψαν οι λανθασμένες εκφράσεις «καυτηρίασε τις ατασθαλίες της κυβέρνησης» και «στιγμάτισε την συμπεριφορά του υπουργού» ενω το σωστό είναι: «καυτηρίασε την κυβέρνηση για τις ατασθαλιες της» και «στιγμάτισε τον υπουργό για την συμπεριφορά του»

«Τον γνωρίζω (τον ξέρω) σαν καλπικη δεκάρα». Η σωστή ερμηνεία είναι τον «αναγνωρίζω σαν κάλπικη δεκάρα». Η κιβδηλη δεκάρα δέν ηταν και τόσο επιμελώς παραχαραγμένη, λογω της μικρής αξιας της. Ηταν επομένως εύκολα αναγνωρίσιμη.

ΤΡΑΓΟΥΔΙ

Και δεν έγινες εργατομανταρίνος
ούτε τέρας, ιερό, νά κυνηγάς το παραδάκι
και τον ήρωα να κάνεις πίσω απ' το γραφείο
σ΄αντιθεση αγιοφύρωτη με τα παλιά παράσημά σου, κομαντάντε Τσε Γκεβάρα!

Στιχοι - Βολφ Μπίρμαν

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Καλπικη λίρα είναι ταινία του ελληνικού κινηματογράφου, παραγωγής 1955.

ΑΦΙΣΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ

Η υπόθεση αφορά μία λίρα κάλπικη η οποία δημιουργήθηκε από το πρωταγωνιστή τις πρώτης από τις 4 ιστορίες δηλαδή τον Βασίλη Λογοθετίδη, που όμως δεν καταφέρνει να προσφέρει στους κατόχους της εκείνα που ονειρεύονται δηλαδή τα πλούτη. Αποτελεί μια ηθογραφία της κοινωνίας του '50 με την ιδιαίτερη οπτική γωνία του σκηνοθέτη Γ. Τζαβέλλα. Έχει χαρακτηρισθεί ως μια από τις 1000 καλύτερες ταινίες του παγκοσμίου κινηματογράφου και αποτελεί πιθανότατα την πλέον εξέχουσα από τις ελληνικές.

ΠΟΙΗΣΗ

Α ρε Λαυρέντη εγώ που τόξερα τι κάθαρμα ήσουν,
τι κάλπικος παράς, μια ζωή μέσα στο ψέμα ...

Το αντιγράφω ολόκληρο για μου αρέσει πολύ

Επιτύμβιον

Πέθανες- κι έγινες και συ: ο καλός,
ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Tριάντα έξη στέφανα σε συνοδέψανε, τρεις λόγοι αντιπροέδρων, Eφτά ψηφίσματα για τις υπέροχες υπηρεσίες που προσέφερες.
A, ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο τόξερα τί κάθαρμα ήσουν,
Tί κάλπικος παράς, μια ολόκληρη ζωή μέσα στο ψέμα,
κοιμού εν ειρήνη, δεν θα 'ρθώ την ησυχία σου να ταράξω.
Eγώ, μια ολόκληρη ζωή μες στη σιωπή θα την εξαγοράσω
πολύ ακριβά κι όχι με τίμημα το θλιβερό σου το σαρκίο.
Kοιμού εν ειρήνη. Ως ήσουν πάντα στη ζωή: ο καλός,
ο λαμπρός άνθρωπος, ο οικογενειάρχης, ο πατριώτης.
Δε θά 'σαι ο πρώτος ούτε δα κι ο τελευταίος...

Μ. Αναγνωστάκης - Τα ποιήματα - Επιτύμβιον

σεσημασμένος, ο παράσημος, αυτός που έχει καυτηριασθεί με πυρωμένο σίδερο, ο σιδερωμένος. Ο υποψήφιος για σιδέρωμα λέγονταν «μούτρο για σιδέρωμα» ή απλώς «μούτρο». Το σημάδι, παράσημον γίνοταν στο 1) μάγουλο 2) στο χέρι ή 3) στο στήθος. Βλ. εικόνα

Η ενέργεια ονομάζονταν καυτηριασμός ή στιγματισμός ή σήμανση ή σημάδεμα.

Οσοι έχουν διαβάσει το Βιβλίο «Οι τρεις Σωματοφύλακες» του Α. Δουμά πατρος ή δει το ομώνυμο φίλμ, θα θυμώνται οτι η Μυλαίδη ήταν στιγματισμένη ως πόρνη με ενα κρίνο στον ώμο της.
Βλ .φωτογραφία αριστερά

Κάλπη = Πήλινη στάμνα οπου έριχναν τις ψήφους, στους νέους χρονους: το κουτί αντίστοιχης χρήσης .

Ακούγεται οπως "τον κάλπη", τον παραχαράκτη

1 . 265 Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by. Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of. Roderick McKenzie. Oxford. Clarendon Press. 1940.

2. 261, ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ, Ι. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΣ, ΦΟΙΝΙΞ, 1972.

3. 348, ΕΠΙΤΟΜΟΝ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ, 1935.