Η τετραγωνική ρίζα ενος αριθμού α ειναι ο αριθμος β που υψούμενος στο τετραγωνο δίνει τον α. Η ευρεση της τιμης του β καλειται εξαγωγη της τετραγωνικής ρίζας του α

Ρίζα επίσης λέγεται και η τιμή του αγνώστου μιας εξίσωσης που την επαληθεύει.

Τα ριζίτικα τραγούδια ανήκουν κυρίως στη Δυτική Κρήτη. Ωστόσο, είναι διαδεδομένα και στην Κεντρική Κρήτη. Ρίζες, είναι οι υπώρειες και τα ριζίτικα τραγουδιούνται στα χωριά που βρίσκονται στους πρόποδες των ορέων. Από τις ρίζες των βουνών έλαβαν την ονομασία τους και τα τραγούδια: και από τον Ψηλορείτη (Ίδη) και τη Δίκτη, αλλά κυρίως τα Λευκά Όρη του Ν. Χανίων.

Υπάρχουν άλλες δύο απόψεις για την ονομασία "ριζίτικα":

1. Η μια (οχι πίθανη) δέχεται ότι πήραν το όνομά τους από την αρχαία Ριζηνία (Μεσκλά) και

2. Η άλλη (πιο λόγια) διαπιστώνει, πως όπως π.χ. για άλλες κατηγορίες τραγουδιών υπάρχουν οι όροι "ανατολίτικα"**, "Μοραΐτικα"* κλπ., έτσι αναλόγως τα τραγούδια της ρίζας, των προγόνων, της γενιάς, τα ονόμασε ο λαός Ριζίτικα.

*) Στο πολύ διαδεδομένο ριζίτικο "Τον πλούσιο Γιώργη ήυρηκα... " αναφέρεται : Κι έπιασε αντάρα στα βουνά και καταχνιά στσι ρίζες.

**)ΑΝΑΤΟΛΗ - Κ. Παλαμάς :
Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα
μακρόσυρτα τραγούδια ανατολίτικα
λυπητερά,
πώς η ψυχή μου σέρνεται μαζί σας!
Είναι χυμένη από τη μουσική σας
και πάει με τα δικά σας τα φτερά.


Πάντως οι Κρητικοί οταν στιχουργούσαν Ριζίτικα δεν είχαν διαβάσει Παλαμά. ΣΣ

Αυτο που έχει ρίζα. Από το αρχαίο ριζιμαίος 156,449

Σε άλλο γνωστό ριζίτικο ακούμε πως: «Σε ψηλό βουνό, σε ριζιμιό χαράκι* κάθεται αητός»

Σε αλλο ακριτικο τραγουδι ο ηρωας : «χαράκια* αμαδολόγαγε και ριζιμιά*** ξεκούνιε»

*Το χαράκι μεγάλος βράχος

** αμαδολογώ παίζω τις αμάδες, πετώντας βότσαλα στον αέρα.

**Εννοει ριζιμιά λιθάρια που εκ φύσεως ειναι σταθερά πακτωμένα στο έδαφος.

Η τύχη, το πεπρωμένο ή μοίρα< ριζικός < αρχ. ελλ. ρίζα. απο εδω το καλορίζικος (μσν. Ριζικάρις) και κακορίζικος (Ατυχής, δυστυχισμένος, κακόμοιρος).

Και αυτήνη η κακορίζικη πάγει στονξορισμόντης (sic).

Ιστορια Απολλωνίου του Τυρίου

Τι αν ζούμε οι κακορίζικοι δεν είναι για ζημιάν σου

Ιωάννη Γλυκά - Περί Βίου ματαιότητος

Στον Ερωτόκριτο διαβάζουμε "πολλοι κινούν του ριζικού" όπου εννοεί «ανθρώπους του ριζικού» ήτοι τυχοδιώκτες ή όπως λέγονταν το μεσαίωνα ριζικάρηδες.

Στον Κωδινο περι Οφφικιών το κόκκινον ιμάτιον του Δεσπότου ήταν «μετά ριζών» ενώ του Σεβαστοκράτορος «άνευ ριζών».

Απο το Λατινικό radix gen. radicis = ρίζα. > Αγγλ. radical

Αφορά βέβαια το γνωστό χόρτο αλλά και στην Νεοελληνική Αργκό σημαίνει το πεύκο.

πρβλ. το παραδοσιακό Ρεμπέτικο που τραγουδαγε ο Σπύρος Ζαγοραίος «από κάτω απ΄ τα ραδίκι κάθονται δυο πιτσιρίκοι»^[2,105]

Απο το ριζώνω = αποκτώ παιδιά. Ετσι το «ρίζα μ' » σημαίνει «παιδί μου».^[1,250]
Πρβλ. την ευχή «Να ζήσεις και να ριζώσεις»

Περιφραστική προσωνυμία του Ιησού αφού ο Ιεσσαί ήταν ο πατέρας του Δαβίδ, επισήμου προγόνου του.

Εξ άλλου το προφήτεψε ο Ησαιας :

«και εξελεύσεται ράβδος εκ της ρίζης Ιεσσαί και άνθος εκ της ρίζης αναβήσεται »

Ησαιας Β. 11 στ.1

Ριζοσπάστης, ριζοσπαστικός: Προσφιλέστατη στους πολιτικους δεξιάς (ΕΡΕ) και αριστεράς κατεύθυνσης (Ριζοσπάστης Δημοσιογραφικό όργανο του ΚΚΕ).

Ριζούς - ούντος : Περιοχή του Ποντου.^[7,268]*

Ριζάρης = Ο εκ Ριζούντος Πόντιος > Επώνυμο Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης > Ριζάρειος Σχολή

Ριζάρη ή Ριζάριον = Ρίζα (σε Βοτανικό χειρόγραφο Λεξιλόγιο ) «το ερυθρόδανον ήτοι ριζάριον των βαφέων» που σε γιατροσόφι του Στέφανου του Μάγνη αναφέρεται «ριζάρια εψήσας πίνε ημέρας ζ»^[8,1297]

Ριζικάρις = Ο τυχερός, ο Ευτυχής.^[8,1298]

Ομόρριζα - λέξεις με την ίδια ρίζα.

Σύρριζα: Ξεκίνησε απο τα μαλλιά, τα κομμένα «εν χρω» και κατέληξε στη Βουλή ως ΣΥΡΙΖΑ.

Ξεριζώνω, Ξεριζωμός.

*(Ριζούντα) «Προς ανατολάς τον Οφίουντος έκειτο το Ρίζαιον (Τουρκιστί Ρίζε), όπερ οι αρχαίοι περίπλοι και γενωγράφοι ονομάΖουν Ρίζιος Λημήν ή Ριζούς, ο δε Προκόπιος Ριζαίον χωρίον> (σελ. 90).