Το σημερινό φάσκελο που λέγεται για την μούντζα και την συνοδεύει ο Καθ. Γ. Μπαμπινιώτης το ετυμολογεί από το Ελληνιστικό «σφάκελος»: μεσαίο δάκτυλο του χεριού και η υβριστική χειρονομία με αυτό το δάκτυλο.

131 ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ σ.1525

Αλλιώς όμως μας το λέει ο Ducange στο γλωσσάριο του.

Λέει ότι ο φάκελος χρησιμοποιείται στη χειρονομία του ιερέως που ευλογεί. Το σχήμα των δακτύλων συμβολίζει τον Iησού (πως; πείτε μου! )

311 Glossarium ad Scriptores Mediae et Infimae Graecitatis Tomus II

Όταν κάνουμε υβριστική χειρονομία με το δάκτυλο κατά Μπαμπινιώτη συνήθως δε λέμε τίποτε. Η χειρονομία γίνεται γιατί δεν μπορούμε να μιλήσουμε ή να ακουστούμε. πχ. μετά από προσπέρασμα με αυτοκίνητο. Έναν τρελό είχε μόνον η Αθήνα τον Βάγγο που έτρεχε χειρονομώντας και φωνάζοντας «έσπασες έσπασες» με σαφέστατο σεξουαλικό υπονοούμενο. Στα τελευταία του έκανε και μορφασμούς με την γλώσσα μιμούμενος την αιδοιολειξία. Η σημασία της χειρονομίας δεν έχει σχέση με το μουντζούρωμα της διαπόμπευσης από το οποίο προήλθε η μούντζα. όμως λέμε
- Πάρε πέντε!
- Πάρε δέκα!
- Πάρε να'χεις!
- Πάρε να μη στα χρωστάω!
- Ναα ρε μαλάκα!
- Όρσε! (επτανησιακό) κι εννοούμε φάσκελα = μούντζες.

Για την μούντζα και την διαπόμπευση, όπου πρωτοεμφανίσθηκε η μούντζα, έχω αναφερθεί στην ειδική μελέτη μου Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΔΙΑΠΟΜΠΕΥΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΚΦΡΆΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΙΩΣΑΝ http://www.stougiannidis.gr/diapobeysi1.htm

Η μούντζα κατά την διαπόμπευση γινόταν έτσι: έτριβε κάποιος το χέρι του σε ένα καπνισμένο τσουκάλι (κυριολεκτικά, ο Ρίτσος δεν υπεισέρχεται) και μετά το έτριβε η το χτύπαγε με τα δάκτυλα ανοικτά πάνω στο πρόσωπο που διαπομπευόμενου. Αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος για να μαυρίσεις το πρόσωπο κάποιου, αρκεί να μπορείς να τον πλησιάσεις.
Ο διαπομπευόμενος ή είχε ήδη τυφλωθεί ή φορούσε τυφλοπάνι* για να μην βλέπει τους υβριστές του και κατηγορήσει κάποιον ως συνεργό του. Άρα η άσεμνη χειρονομία δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Μόνον οι ύβρεις και τα κτυπήματα γίνονται αντιληπτά από τον διαπομπευόμενο.

Παραθετω αυτούσιο το λημμα του Καθ. Φ. Κουκουλέ

Ό κλέπτης, ώς εϊδομεν, κατεδικάζετο είς φυλακήν ή έξορίαν. Προτού όμως φυλακισθη έξορισθή, πολλάκις, πρός μείζονα παραδειγματισμόν, του επεβάλλετο και ή πρόσθετος ποινή της διαπομπευσεως, οπότε κατά τήν περιαγωγήν έτυφλοπαννιάζετο, έκαλύπτετο δήλα δή τούς οφθαλμούς δι' υφάσματος, ινα μή βλέπων αδίκως καταγγείλη ωρισμένους των θεατών, ώς δήθεν συνενόχους του .

161 -Φαίδωνος Κουκουλέ - Βυζαντινων βιος και πολιτισμός - τ. Γ' σ. 222

Η νεότερη Ελληνική ιστορία αναφέρει το μαύρισμα των υποψήφιων βουλευτών με φούμο (καπνιά). Θα τον μαυρίσω σήμαινε θα τον ρεζιλέψω και τελικά βεβαίως δεν θα τον ψηφίσω. Η πρόσφατη μορφή τέτοιας λογής διασυρμού είναι το γιαούρτωμα προεκλογικό ή μετεκλογικό. Για να πασαλείψεις κάποιον με φούμο (καπνιά ή καρβουνόσκονη) άπλα γεμίζεις μια χαρτοσακούλα και τον σημαδεύεις και του την πετάς. Η σακούλα σκάει, ο και έτσι ο υποψήφιος μαυρίζεται, ρεζιλεύεται και δεν εκλέγεται.

Η νεότερη Ελληνική ιστορία αναφέρει το μαύρισμα των υποψήφιων βουλευτών με φούμο (καπνιά). «Θα τον μαυρίσω» σήμαινε θα τον ρεζιλέψω και τελικά βεβαίως δεν θα τον ψηφίσω. Η πρόσφατη μορφή τέτοιας λογής διασυρμού είναι το γιαούρτωμα προεκλογικό ή μετεκλογικό. Για να πασαλείψεις κάποιον με φούμο (καπνιά ή καρβουνόσκονη) άπλα γεμίζεις με φούμο μια χαρτοσακούλα και τον σημαδεύεις και του την πετάς. Η σακούλα σκάει, ο και έτσι ο υποψήφιος μαυρίζεται, ρεζιλεύεται και δεν εκλέγεται.

Υπάρχει η ελληνική λέξη φάσκωλος ( επίσης και φάσκωλον) , ὁ, που σημαίνει :

1. δερμάτινη τσάντα, βαλάντιο,

2. φάσκωλον = πουγκί

Henry George Liddell. Robert Scott. A Greek-English Lexicon. revised and augmented throughout by. Sir Henry Stuart Jones. with the assistance of. Roderick McKenzie. Oxford. Clarendon Press. 1940.

Στους αρχαιους Συγγραφείς η λέξη απαντά στον Αριστοφάνη

ὦ Ζεῦ πολυτίμηθ᾽, οἷον ἐνέπνευς ὁ μιαρὸς φάσκωλος εὐθὺς λυόμενός μοι τοῦ μύρου καὶ βακκάριδος.

Ἀριστοφάνης - Θεσμοφοριάζουσαι , στους Βάτραχους, στη Λυσιστρατη και σε πολλούς άλλους.

Υποθέτω ότι στη Βυζαντινή διαπόμπευση το φάσκωλον γεμίζονταν με φούμο και τυλιγμένο ρίχνονταν στο διαπομπευόμενο. Ήταν μια τηλε-μούντζα. Πιθανόν και να του φώναζαν «πάρε φάσκωλο κλέπτη» (αφού οι συνήθως διαπομπευόμενοι ήταν κλέφτες, βαλαντιοτόμοι ή μοιχοί).

Το ρήμα «φασκελοκουκουλώνω» σημαίνει συγκαλύπτω και δεν πρέπει να έχει σχέση με την ιερατική ευλογία ουτε με την αισχρή χειρονομια ουτε με τη μούντζα. Με ένα δάκτυλο μπορείς να κάνεις πολλά καλά και κακά πράγματα οχι ομως να κουκουλώσεις.

Αντιθέτως με ενα καλό φάσκωλον, δηλαδή πουγκί (και μεταφορικώς = χρήματα, φακελάκι) μπορείς να συγκαλύψεις κάθε μορφή σκάνδαλου (η συσχέτιση με σύγχρονα γεγονότα είναι συμπτωματική).