Aετός

O αετός (Aquila) είναι πτηνό και ανήκει στην τάξη των Ιερακόμορφων.

Μεταφορικά σημαίνει τον έξυπνο και ικανό άνθρωπο όπως και το γεράκι ή σαϊνι, η ατσιδα, το ξεφτέρι.

Το πιο κοινά είδη αετού είναι ο Aquila Chrysaetus, ο κοινός χρυσαετός και ο σταυραετός (Aquila pennata, παλιότερα Hieraaetus pennatus). Στην ελληνική μυθολογία ο αετός ήταν αγγελιοφόρος του Δία, βασιλιά των θεών.

Θεωρείται σύμβολο ισχύος και εικονίζεται σε πολλά εθνόσημα και σύμβολα πόλεων και κρατών. Ο αετός είναι κατά πολλούς ένα σύμβολο δύναμης και κυριαρχίας, ο βασιλιάς των πουλιών.

Δες ομως και παράδοση 331

Ενα άλλο είδος αετού ειναι ο αλιάετος ή θαλασσαετός (Haliaeetus albicilla)^[

Οι Βυζαντινοί, που του έβαλαν και δύο κεφάλια, το υιοθέτησαν ως σύμβολο της αυτοκρατορίας.		Δεν το κατοχύρωσαν ως σήμα κατατεθέν, (κακό της κεφαλής τους) και τους το έκλεψε το Πατριαρχείο, η Αλβανία, οι πάπες, και η ΑΕΚ.
ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ	ΑΛΒΑΝΙΑΣ	ΑΕΚ

Τραγούδι

Τα Δημοτικά τραγούδια προφανώς αναφέρονται στον χρυσαετό, το μεγάλο και αγέρωχο πουλί της ελληνικής υπαίθρου, ακόμα και όταν μιλούν για σταυραητό*

*) Ο Σταυραετός (Aquila pennata) ή Γερακαετός είναι ένας μικρός αετός, στο μέγεθος μιας καρακάξας. Τα αρσενικά ζυγίζουν περίπου 700 γραμμάρια, ενώ τα θηλυκά κοντά στο 1 κιλό. Οπως είναι συνηθισμένο σε όλα τα αρπακτικά πουλιά, τα θηλυκά να είναι μεγαλύτερα από τα αρσενικά. βλ. αυτή τήν παρανόηση στο ΘΟΥΡΙΟ του Ρήγα παρακάτω.

Του Μπουκοβάλα - Δημοτικο

Το γνωστό ριζίτικο τραγούδι για τον αετό, συμβολίζει τον γενναίο αντάρτη που κρύβεται στο βουνό.

Σε ψηλό βουνό,
σε ριζιμιό χαράκι,
κάθεται έν' αϊτός.

Βρεμένος, χιονισμένος
ο καημένος και παρακαλεί
τον ήλιο ν' ανατείλει.
Παραδοσιακο Ριζίτικο - Κρήτη

Ενας αητός καθότανε
στον ήλιο και λιαζότανε

Ακούσατε ακούσατε

- Εγώ καλόγρα γίνουμαι, σσο μοναστήρ' εμπαίνω
- Καλόγερος θα γίνουμαι κι εγώ εσέν θα παίρω.
- Εγώ πέρδικα γίνουμαι και σα καφούλα* εμπαίνω
- Κ' εγώ αητός θα γίνουμαι κι εσέναν θα αρπάζω.
Παραδοσιακό ποντιακό - Ο Μάραντον

* καφούλα = Θάμνος. Εδώ εννοεί ακτένιστη, αναμαλλιασμένη, σαν αφάνα.

136, ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ ΤΟΜΟΣ Α (Α-Λ), ΑΝΘΙΜΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΥΡΤΙΔΗΣ, 1958.

Μαυροβουνιού καπλάνια, Ολύμπου σταυραητοί,
κι Αγράφων τα ξεφτέρια, γεννήτε μια ψυχή.
Ανδρείοι Μακεδόνες, ορμήσετε με μια,
και αίμα των τυράννων, ρουφήξτε σα θεριά.
...
Σας κράζει η Ελλάδα, σας θέλει, σας πονεί,
ζητά την συνδρομήν σας, με μητρική φωνή.
Τι στέκεις Παζβαντζόγλου, τόσον εκστατικός;
τινάξου στο Μπαλκάνι, φώλιασε σαν αητός.
Ρηγας Φεραίος Βελεστινλής - Θούριος

Αητός αητό μεγάλωνε
του ’λεγε και τον μάλωνε
αητόπουλο γεννήθηκες
μ’ αητό να ζευγαρώσεις
αητούς κι εσύ να δώσεις
Στίχοι: Παπαγιαννοπούλου Ευτυχία
Τραγούδι: Στράτος Διονυσίου

Είμαι αητός χωρίς φτερά

Σαν το αητό είχα φτερά

Ο αετός πεθαίvει στov αέρα
ελεύθερoς και δυvατός
της απovιάς όταv τov βρίσκει σφαίρα
τov αγκαλιάζει o ουρανός.
Στίχοι: Σπύρος Γιατράς
Μουσική: Αλέκος Χρυσοβέργης & Ειρήνη Χρυσοβέργη
Πρώτη εκτέλεση: Νότης Σφακιανάκης

Παραθέτω ενα πολύ όμορφο και τρυφερό ποντιακό τραγούδι. Το ανακάλυψα στό #187 «Περι Πόντου και Τραπεζούντος» του Σάββα Ιωαννίδη (Εν Κωνσταντίνου Πόλει - 1870):

Τρείσοι αϊτοί τρεισοί αϊτοί, τρεισί καϊτεανωμένοι*
Εγκαν φαγείν, έγκαν ποτίν, κάθουν και τρων και΄πίν'νε
Ο εις έπιεν πολλά κρασίν και μέθυσεν και ρούξεν.
Ο άλλος επαραμέθυξεν και λάθεψεν τη στράταν.
Αλλος επαραγέρασε και ετσακοφτερίεν.
Μην κλαίτ' ατόν π΄εμέθυσεν.
Απομεθύ και σκούται.
Μην κλαίτ΄ ατόν π΄ελάθεψεν.
Καταρρωτά και πάγει.
Κλαψείτ' ατόν π' εγέρασεν
και άλλο φτερά κι΄ φέρει.

*) καϊτεανωμένοι=γαϊτανοπλουμισμένοι από το 136, ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ
ΤΗΣ ΠΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥ ΤΟΜΟΣ Α (Α-Λ),
ΑΝΘΙΜΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΥΡΤΙΔΗΣ, 1958.

**) Κάθε ομοιότης με πραγματικά πρόσωπα είναι συμπτωματική.

Αλλη Παραλαγή

1022.66

Αινίγματα

Αετός νυχάτος και νυχοποδαράτος, κάθεται προβατεί και κρίνει με δικαιοσύνη.
Η πλάστιγγα , το καντάρι, ή ζυγαριά.178.14

Παρομοιώσεις

Στην Παλαιά Διαθήκη ο Ψαλμός 102 του Δαβίδ υποθέτει ότι ο αετός αναγεννάται. Τον συγχέει με το Μυθικό πουλί, τον Φοίνικα:

εὐλόγει, ἡ ψυχή μου, τὸν Κύριον καὶ μὴ ἐπιλανθάνου πάσας τὰς ἀνταποδόσεις αὐτοῦ· τὸν εὐιλατεύοντα πάσας τὰς ἀνομίας σου, τὸν ἰώμενον πάσας τὰς νόσους σου· τὸν λυτρούμενον ἐκ φθορᾶς τὴν ζωήν σου, τὸν στεφανοῦντά σε ἐν ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς· τὸν ἐμπιπλῶντα ἐν ἀγαθοῖς τὴν ἐπιθυμίαν σου, ἀνακαινισθήσεται ὡς ἀετοῦ ἡ νεότης σου.
Ψαλμοί 102 στ. 5

Να σας τα ψάλω κι΄ όλας

και

οἱ δὲ ὑπομένοντες τὸν Θεὸν ἀλλάξουσιν ἰσχύν, πτεροφυήσουιν ὡς ἀετοί, δραμοῦνται καὶ οὐ κοπιάσουσι, βαδιοῦνται καὶ οὐ πεινάσουσιν.
Ησαϊας 40 στ. 31

είναι φανερό ότι δεν ξέραν τι τους γίνεται και πίστευαν σε διάφορους μύθους χωρίς να σκέφτονται.

Ο αετός απαντά 29 φορές στην ΠΔ. Μόνον 5 φορές κυριολεκτικά και 24 φορές μεταφορικώς («ως αετός» ή «ως αετού») ή σε συγκρίσεις («υπέρ αετούς ουρανού»).

Ο Κορνάρος, στον «Ερωτόκριτο» χρησιμοποιει συχνα τον αετό σε παρομοιώσεις:

Ήτον του Ρήγα τ' Αναπλιού ο γιός του ο κανακάρης, και σαν αϊτός επέτετο στ' άλογο Καβαλάρης.

165-166

Ωσάν αετός επέτετο, και το σπαθί του εκράτει, βροντή'τονε το χέρι του, κι ως αστραπή το μάτι· εβάρισκε στη μιά μερά, κ' επλήγωνε στην άλλη,

Κι οληνυκτίς με μαστοριά κείνο το σπήλιο κάνει,
και το ταχύ στη μέσην τως ωσάν αϊτός εφάνη.
Δρακόμαχος εκράζετο, έτσ' ήτον τ' όνομά του,
σπίδες, λιοντάρια εσκότωσε με την παλικαριά του.

247-250

Με στόλιση βασιλικήν και πλούσα πλιά παρ' άλλην,
και μ' έπαρσες ρηγατικές, και μ' Αφεντιά μεγάλην,
επρόβαλεν ωσάν αϊτός, στ' άλογο Καβαλάρης,
του Βασιλιού του Βυζαντιού ο γιός του ο κανακάρης,

696-699

Καβαλικεύγει σαν αϊτός, κ' οι σάλπιγγές του πηαίνου
ομπρός, κ' εκιλαδούσανε, του νιού του παινεμένου.

1756-1757

Κι ωσά λιοντάρι εγριέψε, φουσκώνει και μανίζει,
στου Δρακομάχου τη μεράν ωσάν αϊτός γυρίζει.
Κι άλλο κοντάρι πλιά βαρύν επιάσεν εις τη χέρα,
πολλά εκακοσυνεύθηκεν εκείνην την ημέρα.

1885 -1888

Και παρευθύς επέζεψε, κι άλλο φαρί γυρεύγει,
κι ως το'βρε, απάνω σαν αϊτός πετά, καβαλικεύγει.
Αγριομιλεί του Ρώκριτου, με της αντρειάς το διώμα,
κ' ήβγανε από τα μάτια του σπίθες, κι από το στόμα.

2331- 2336

Ο Μενέλαος παρομοιάζεται με αετὀ

(ΣΣ Αντί οιουδήποτε κερασφόρου ζώου)

Από τα πτηνά ο αετός έχει την οξύτερη όραση. Τούτο το γνωρίζει κι ο Όμηρος και το μαρτυρεί στην Πατρόκλεια, συγκρίνοντας τον Μενέλαο με το πτηνό, όταν έψαχνε τον Αντίλοχο, για να τον στείλει αγγελιαφόρο στον Αχιλλέα, πράγμα δυσάρεστο μεν αλλά και αναγκαίο, και να του ανακοινώσει τη μοίρα του συντρόφου του, τον οποίο ο Αχιλλέας είχε στείλει [στη μάχη], αλλά δεν τον είχε υποδεχτεί [πίσω], παρ' όλο που το επιθυμούσε. Λέγεται επίσης πως ο αετός δεν είναι μόνο χρήσιμος στον εαυτό του αλλά κάνει καλό και στα μάτια των ανθρώπων. Αν κάποιος, του οποίου η όραση έχει εξασθενήσει, πάρει χολή αετού και την ανακατέψει με μέλι Αττικής και κάνει επάλειψη [στα μάτια του], θα ξαναδεί και θ' αποκτήσει οξύτατη όραση.^[1016.63]

Τo ανωτέρω ματζούνι δεν έχει εγγυημένη απόδοση και οι προηγούμενες αποδόσεις δεν διασφαλίζουν τις μελλοντικές

Φυσιογνωμικές παρομοιώσεις

O φυσιοδίφης Charles LeBrun μελέτησε τις γραμμές που συνδέουν διάφορα σημεία του κεφαλιού σε γεωμετρίκο πλαίσιο που ισχυρίζεται οτι αποκάλυτουν τις ικανότητες του πνεύματος ή του χαρακτήρα. Έτσι, η γωνία που σχηματίζεται από τον άξονα των ματιών και τα φρύδια μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα συμπεράσματα, ανάλογα με το αν ή όχι αυτή η γωνία αυξάνεται προς το μέτωπο. Μετά συνέκρινε την φυσιογωμία με τά χαρακτηριστικά ζώων.
Στην εικόνα ή σύγκριση μέ τον Αετό.

Είναι αητός

Είναι ιδιαίτερα έξυπνος και ικανός άνθρωπος. Ανάλογο με το σαϊνι, αλλά λιγότερο δόλιος ή πονηρός απο τήν ατσιδα, το τσάκαλι ή την αλεπού.

Παροιμίες - Φράσεις

1. Αετόν κάνθαρος μαιεύεται (αρχ)
   Απο τον μυθο Δ του Αισώπου Αετος και Κανθαρος^[9215.9]. Για το σκαθάρι που κυλάει και σπάει τ' αυγά του αετού, σαν εκδίκηση για το κακό που του έκανε ^[5.13].Ο μύθος δηλοί οτι δεν πρέπει να καταφρονούμε κανένα γιατί οποιος αδικείται εκδικείται κι΄ολας.
2. Αετόν ίπτασθαι διδάσκεις (αρχ)
   Για τους διδάσκοντες τους σοφώτερούς τους. AQUILAM VOLARE DOCES^[9079.25]
3. Aquila non capit muscas = Ο αετός δέν κυνηγάει μύγες. ^[9079]
   Ανάλογο του PRÆTOR NON CURAT MINIMIS (ο πραίτωρ δεν ασχολείται με τα ελάχιστα).
4. Αετός εν νεφέλαις (αρχ) ^[5.14]
   Άπιαστος
5. Ως ἆρ᾽ ἀλώπηξ κἀετὸς ξυνωνίην έμιξαν.
6. [Κρείσσον] Αετού γήρας, [ει] κορύδου νεότης (αρχ)^[9079.540] :
   Τα γηρατειά του αετου ειναι καλύτερα απο τα νειάτα του κορυδαλλού.
   
7. Για χάρη του σταυραετού γάμα κι εσύ χελώνα^[241.1608]

Σύμφωνα με τον σχετικό μύθο, μια φορά έvας αετός τριγύριζε απειλητικά πάνω από μια ομάδα φοβισμένων ζώων, προσπαθώντας να αρπάξει κάποιο από αυτά. Μέσα στον πανικό και στο κακό η χελώνα βρήκε την ευκαιρία να ορμήσει πάνω στον λαγό με ερωτική διάθεση. Ο λαγός μπροστά στον κίνδυνο που καραδοκούσε ανέχτηκε τον εξευτελισμό και είπε την παραπάνω φράση.

Παραδόσεις

331 Ό καλογιάννος ( Άγρινιον της Τριχωνίας)

Βασιλιάς των πουλιών είν' ο καλογιάννος - γιατί μια φορά έζητουσαν τά πουλιά βασιλιά και ο θεος τους είπε νά γίνη εκείνος, που θα πετάξη ψηλότερα. Τά πουλιά δεν ήθελαν, γιατί ήξευραν πώς θά γίνη ο αετός' μόνον ο καλογιάννος επέμενε. Παραδέχτηκαν λοιπόν τά πουλιά, πετάει ο άετος και άμα έπέρασε όλα τά πουλιά στο ΰψος και έφτασε ώς έκεΐ, που δέν ημπορούσε νά πετάξει ψηλότερα, έφώναξε: Ποιος μπορεί νά πετάξει ψηλότερα άπο μένα;» Ό καλογιάννος, που ειχε κρυφτεί στη ράχη του αετού, άνατινάχτηκε λίγο και έφώναξε' «Εγώ!» Και έτσι έγινε βασιλιάς.

339 Ο άιτος (Λάστα του δήμου Μυλάοντος της Γορτυνίας)

Μια βολά ο άιτος ήτανε άνθρωπος, κ' έφύλαγε πρόβατα. Τάρνιά τοΰ σκάγανε την καρδιά, γιατί φέυγανε. Τότε δ άνθρωπος έπαρακαλέθη 'ς το θεό και είπε, άν τον κάμη άιτό, θά τρώη την καρδιά τοΰν άρνιώνε. Ό θεος άκουσε την παρακάλεση του και τον έκαμε άιτό' και για τούτο δ άιτός, άμα πάρη καν' αρνί, θά πρωτοφάη την καρδιά του.

Αισώπου μύθοι

• Γ' – Ἀετὸς καὶ ἀλώπηξ (Μετάφραση)
• Δ' – Ἀετὸς καὶ κάνθαρος(Μετάφραση)
• Ε' – Ἀετὸς καὶ κολοιὸς καὶ ποιμήν(Μετάφραση)
• ΣΤ' – Ἀετὸς τὰ πτερὰ τιλθείς καὶ ἀλώπηξ(Μετάφραση)
• Ζ' – Ἀετὸς τοξευθείς (Μετάφραση)

Τραγωδίες

Στην τραγωδία «Προμηθεύς Δεσμώτης» ο Αισχύλος πραγματεύεται την ηρωική αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα να υποκύψει στο θέλημα του Δία.

Ενας αητός, με διαταγή άνωθεν, του έτρωγε το συκώτι, καθημερινά. Το συκώτι όμως, κατά μυστηριώδη τροόπο, ξαναγίνονταν (ανάπλαση) .

Διὸς δέ τοί πτηνὸς κύων, δαφοινὸς αἰετός, λάβρως διαρταμήσει σώματος μέγα ῥάκος, ἄκλητος ἕρπων δαιταλεὺς πανήμερος, κελαινόβρωτον δ᾽ ἧπαρ ἐκθοινήσεται. 
Αισχύλος - «Προμηθεύς Δεσμώτης» - 1021

Ο Ηρακλής σκότωσε τον αετό με το τόξο του και γλύτωσε τον Προμηθέα.

περαιωθεὶς ἐπὶ τὴν ἤπειρον τὴν ἀντικρὺ κατετόξευσεν ἐπὶ τοῦ Καυκάσου τὸν ἐσθίοντα τὸ τοῦ Προμηθέως ἧπαρ ἀετόν, ὄντα Ἐχίδνης καὶ Τυφῶνος: καὶ τὸν Προμηθέα ἔλυσε, δεσμὸν ἑλόμενος τὸν τῆς ἐλαίας, καὶ παρέσχε τῷ Διὶ Χείρωνα θνήσκειν ἀθάνατον ἀντ᾽ αὐτοῦ θέλοντα.
Απολλόδωρος Βιβλιοθήκη 11

Νομισματα

Ελληνιστικά - Πτολεμαίος Α

Το νόμισμα-παράδειγμα μας δείχνει τον Πτολεμαίο Α 'του οποίου η δυναστεία βασιλευε στην Αίγυπτο μέχρι την τελευταία της δυναστειας, την περίφημη Κλεοπάτρα VII. Οι Άντρες κυβερνήτες αυτής της δυναστείας όνομζονταν ολοι Πτολεμαίοι και τα περισσότερα θηλυκά της οικογένειας ειχαν το όνομα Κλεοπάτρα. Οι σύγχρονοι ιστορικοί έχουν βάλει λατινικούς αριθμούς για το διαχωρισμό αυτών των ανθρώπων που μοιράζονται ένα όνομα, αλλά τα νομίσματα ποτέ δεν σημειώνονται με αυτόν τον τρόπο. Τα Ελληνιστικά πορτρέτα διακρινονται για τις ρεαλιστικές απεικόνισεις τους. Η άλλη όψη είναι ανεπιγραφη (χωρίς τιτλο), αλλά ο αετός στην πίσω πλαισιώνεται από ελληνικό τίτλο «Πτολεμαίου βασιλέως».

Βεσπασιανός

Ο καμπινεδαρχης της Ρωμης Βεσπασιανός κυκλοφόρησε το 75 μ.Χ. δηνάρια με την, όχι και το τόσο συμπαθή, φάτσα του και τον αετό.


Υπενθυμίζω οτι ο Βεσπασιανός φορολόγησε πρώτος τα Δημόσια αποχωρητήρια και όταν του σχολιάσθηκε ότι είναι ντροπή το δημόσιο χρήμα να προέρχεται απο τέτοιες βρωμερές πηγές, απάντησε, προτείνοντας μια χούφτα από αυτά τα νομίσματα : «Για μυρίστε τα! Μυρίζουν;»

Μυθολογία

Δίας και Γανυμήδης

Ο Γανυμήδης ήταν ένας όμορφος, νεαρός πρίγκιπας της Τροίας που απήχθη στον ουρανό από τον Δία, μεταμορφωμένο σε αετό. Εραστης του Δία, θα είναι ο οινοχόος των θεών. Ο Γανυμήδης εκπροσωπεί τον ομοφυλόφιλο ερωτα του Θεού, και ως τοιούτος εμφανίζεται ως συμπαίκτης των θεών Έρωτα και Υμεναίου (Αγάπη έγγαμης σχέσης). Το Γανυμήδης εχει τη ρίζα του στό γαμέω + μεδω. Τα συμπερασμτα δικά σας.


Στο ψηφιδωτό: Ο Δίας με μορφή αετού αρπάζει τον Γανυμήδη που κρατάει δόρυ και φοράει φρυγικό σκούφο.

* Gianbatista Tiepolo - Gellerie dell' Academia - Venezia -Italia

** Μτφ. το φτερωτό σκυλί του Δία

Παιχνίδια

Ο Χαρταετός της Καθαρής Δευτέρας.

Τσίμπι - Τσίμπι τον αητό (λάχνισμα).

Τα «Λαχνίσματα» είναι μικρά ρυθμικά τραγουδια τα οποία χρησιμοποιούνται πριν την έναρξη ενός παιδικού παιχνιδιού προκειμένου να καθοριστεί η σειρά με την οποία θα παίξουν τα παιδιά ή ποιος θα τα φυλάει. πρβλ. Πολυψήφιος, Κορμπανιά ( τουρκ. κουρμπάνι=θυσία) , «με του βοηθού το χέρι», «α-μπε-μπα-μπλομ», και το κατοχικό αμστραντάμ κ.α.

Αμ - στρα - νταμ
πίτσι πίτσι ραμ
το ψωμί το λέμε «μαμ»
και τη γάτα Καρολίνα
και τον ποντικό σωλήνα
που πηγαίνει στήν κουζίνα
και ψοφάει απο τήν πεί - να!

Συνώνυμα

Μερος του κρέατος των σφαγίων κάτω των πευρών 178.13

Παράγωγα - Σύνθετα

Αετονύχης

Αυτός που έχει νύχια αετού, ο αρπακτικός, ο καπάτσος, ο ατσίδας

Αετοφωλιά

Κυριολεκτικά η φωλιά του αετού. Μεταφορικά: δυσπρόσιτο λημέρι ληστών, κλεφτών και συναφών.

Αέτωμα (Αγγλικά gable/pediment) ονομάζεται η κορυφαία αρχιτεκτονική κατασκευή στις ακραίες πλευρές των αρχαίων ελληνικών ναών, καλούμενη και «αετός» λόγω της ομοιότητάς του προς αετό με ανοικτές τις πτέρυγες.

Αέτωμα με γλυπτά στο κτήριο της Ακαδημίας Αθηνών

Η αρχιτεκτονική των αετωμάτων συνδέθηκε με την ιστορία της γλυπτικής όταν τα τύμπανα αυτών άρχισαν να κοσμούνται με ανάγλυφες παραστάσεις που σχετίζονται με θεότητες από την ελληνική μυθολογία και ιδιαίτερα σ΄ εκείνες που ήταν αφιερωμένοι οι ναοί.

Πρβλ. «Το σπίτι με τα εφτά αετώματα» ένα τερπνό και άρτιο από καλλιτεχνική άποψη μυθιστόρημα του Nathaniel Hawthorne. Αν και πρόκειται για ένα βατό βιβλίο, δεν παύει ωστόσο να είναι ένα άλυτο πρόβλημα, ένας γρίφος, που εκφράζει το αινιγματικό πνεύμα του συγγραφέα του.

Αετιδεύς

Ειναι ο γίος του αετού, το αετοπουλο, αλλά και ο γιός του Βασιλέα. Βλ. Μυθιστόρημα του Εδμόνδου Ροστάν ο «Αετιδεύς».

Πρόκειται για δράμα που αφορά την δυστυχισμένη ζωή του Αετιδέα (L'Aiglon γαλλιστί, The Eaglet αγγλιστί), δηλαδή του γιού του Ναπολέοντα και της Μαρίας Λουϊζας, τον Ναπολέοντα ΙΙ, που ετέθη υπό την επιτήρηση του Μεττερνιχ. Ο Ροστάν έγινε γνωστός από το μυθιστόρημά του «Συρανό Ντε Μπερζεράκ»

Εις μίμισιν ονομάσθηκε και ο γιός του Γεωργιου Α, ο Κωσταντίνος οχι αετιδεύς (γλωσσικώς δυσνόητον για το δείκτη νοημοσύνης των οπαδών του) αλλά «τ΄ αετού ο γίος» και προς χάριν του στιχουργήθηκε και το ομώνυμο άσμα. «Με τέτοιο Κωνσταντίνο με τέτοιο βασιλιά θα πάρουμε τήν Πόλη και τήν Αγια Σοφιά!» έλεγε μεταξύ των άλλων το τραγουδάκι. Στο τέλος να μην σας πώ τι πήραμε....
Ακούσατε Ακούσατε (με κλικ)

Η μπάλα πήρε και τον Κοκό (εγγονό του προηγουμένου) που ως αητός, τσίμπι-τσίμπι, πήρε ό,τι μπορούσε να σηκώσει, κινούμενος απο χωρίου εις χωρίον, την κοπάνησε εις την Εσπερίαν κυττάζοντας πάντα με αετήσιο (διάβαζε «αρπακτικό») βλέμμα προς τά εδώ και γεννοβολόντας «αετόπουλα» για να μην χαθεί το σόϊ.

Οι βασιλιάδες, οπως και τα παπούτσια (και τα υπογλώσσια), έχουν νούμερα. Ορισμένοι μεγαλοιδεάτες και μεγαλειοτατοκολοσφουγγάριοι θέλοντας να τους συσχετίσουν με τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες του έδωσαν το νουμερο 13, αφου το #11 ηταν ο Παλαιολογος και ο παπουλης του το #12. Το #13 ειναι γρουσούζικο και στις 8/12/1974 το 69,2% των Ελλήνων του «δώσαν τα πανιά* του για να πάει στή δουλειά του, τον περίδρομο να τρώει με το ξένο του το σόϊ» (Απόσπασμα από το τραγούδι «Της Αμύνης τα παιδιά»).

* Εκφραση απο τήν εποχή των παλαιών ιστιοφόρων. Τα πανιά του ελλιμενισμένου πλοίου τα φυλούσε ο καραβοκύρης και τα έδινε στον πλοίαρχο λίγο πριν ξεκινήσει το ταξίδι. Είχαν το ίδιο ρόλο όπως τα κλειδιά των αυτοκινήτων σήμερα.

Αετόπουλα

Ομάδες της ΕΠΟΝ με μέλη παιδιά μικρής ηλικίας.

Αετόπουλα Άρτας: Eξόρμηση καθαριότητας 1945

Αετόπουλα Παγκρατίου: Εξόρμηση για γήπεδο Βόλλεϋ Μπωλ 1944-1946

Αετόπουλα Πετραλώνων: Eκδρομή της ΕΠΟΝ στον Άγιο Ανδρέα 1946

Ἀετὸς καὶ ἀλώπηξ

Ενας αετός και μια αλεπού δέθηκαν μεταξύ τους μέ φιλία και αποφάσισαν νά καθήσουν δ ενας κοντά στον άλλο με τήν βεβαιότητα πώς ή συντροφιά θά τονώση τή φιλία τους. Ο αετός λοιπόν, άφοΰ ανέβηκε σ' έ'να πανύψηλο δέντρο, έβγαλε εκεί τα πουλιά του, ενώ ή αλεπού τρύπωσε σ' ενα θάμνο κάτω από τδ δέντρο και έκεΐ γέννησε τα άλεπουδάκια της. Κάποτε πού ή αλεπού βγήκε στ6 κυνήγι, δ άετδς μή έχοντας τι νά φάει, κατέβηκε στό θάμνο και άφοΰ άρπαξε τά νεογνά της αλεπούς, πέταξε ατή φωλιά του και τά κατασπάραξε μαζύ μέ τά αετόπουλα του. "Οταν ή αλεπού ξαναγύρισε και κατάλαβε τί έγινε, δεν λυπήθηκε τόσο γιά τδ θάνατο τών νεογνών της, δσο γιά τήν έλλειψη τρόπου νά εκδικηθή, άφοΰ σάν ζώο τοΰ εδάφους δεν ήταν δυνατό νά κυνηγήσει ενα πετούμενο. Στάθηκε λοιπδν κάπου μακριά καϊ έκανε το μόνο πού απομένει στους αδυνάτους και τούς ανήμπορους, καταριόταν δηλαδή τδν εχθρό της. Τά πράγματα ωστόσο ήρθαν ετσι πού ό αετός δεν άργησε να πλήρωσει τήν απιστία πού έδειξε στήν αλέπου. Σ' ενα χωράφι κάποιοι θυσίαζαν μιά κατσίκα και ο αετός όρμησε απδ ψηλά και άρπαξε ενα καυτο σπλάχνο από τον βωμό. Καθώς τοφερε στη φωλιά του φύσηξε δυνατός άνεμος και απο ενα λεπτό καϊ ξερό ξυλαράκι άναψε μιά μεγάλη φλόγα. Έτσι τά αετόπουλα του πήραν φωτιά (καθώς ήταν ακόμα άπλαστα) και έπεσαν στό χώμα, οπότε έτρεξε ή αλεπού καί τάφαγε όλα κάτω από τά μάτια του αετοΰ.

Διδαγμα:Υπάρχει και Θεία Δίκη.

ΠΙΣΩ

Ἀετὸς καὶ κάνθαρος

Ενας άετδς κυνηγούσε ενα λαγό κι' αύτδς μή έχοντας κανένα νά τοΰ προσφέρει βοήθεια, χρησιμοποίησε τήν μόνη ευκαιρία καϊ βλέποντας ενα κάνθαρο, ζήτησε τήν προστασία του. Ο κάνθαρος τοΰ έδωσε μεγάλο κουράγιο και βλέποντας τδν αετό πού ζύγωνε τόν ικέτευε να μη του πάρει τον προστατευόμενο. Ό αετος όμως, αψηφώντας τον μικρούλη κάνθαρο, έφαγε το λαγό μποοστά στά μάτια του. Άπό τήν στιγμή εκείνη θυμωμένος ο κάνθαρος παραφύλαγε πού θά στήσει δ άετδς τή φωλιά του και δταν εκείνος γεννούσε τ' αυγά του, πηδούσε στόν αέρα, κυλούσε τά αυγά τοὐ άετοΰ και τά έσπαζε. Έτσι δ αετός στενεμένος από παντού, κατέφυγε στον Δία (γιατί ήταν το ίερό πουλί του Διός) και τοΰ ζήτησε ένα τόπο ὀπου θά μπορούσε νά βγάλει τά πουλιά του μέ ασφάλεια. Ο Ζεύς τότε του επέτρεψε νά γέννησει στόν κόρφο του και ο κάνθαρος βλέποντας αυτό, έκανε μιά μπαλλα από κοπριά, πέταξε ψηλά και όταν έφθασε στόν κόρφο τοΰ Διός τήν άφησε νά πέσει. Τότε ο Ζεύς, θέλοντας νά ρίξει τήν κοπριά, καθώς έκανε νά σηκωθεί, έκανε λάθος και έρριξε τ' αυγά. Και από τότε λένε πώς όταν βγαίνουν τά σκαθάρια οί αετοί δέν κλωσσοΰν. Ό μϋθος διδάσκει νά μή καταφρονούμε κανένα και νά συλλογιζόμαστε πώς κανένας δέν είναι τόσο αδύνατος ώστε νά μή» μποιρει νά έκδικηθει ὀταν τον προσβάλουν.

ΠΙΣΩ

Αετός, καλιακαύδα και βοσκός

"Ενας αετός κατέβηκε δρμητικά από ενα βράχο και άρπαξε ενα άρνί. Μιά καλιακούδα πού τόν είδε, ζήλεψε τόσο ώστε θέλησε νά τόν μιμηθή. Χύμηξε λοιπόν μέ πολλή φασαρία καϊ έπεσε επάνω σ' Ινα κριάρι. Τά νύχια της δμως μπλέχτηκαν στά μαλλιά του και μή, μπορώντας νά ξεμπλέξει, τίναζε τά φτερά της, ώσπου βοσκός πήρε είδηση τό γεγονός, έτρεξε, τήν έπιασε και άφοΰ της έκοψε τις άκρες άπό τις φτερούγες, τις έφερε τό βράδυ στά παιδιά του. Αυτά τότε τόν ρώτησαν από τί ορνεο ήταν τά φτερά κι' αύτδς τούς αποκρίθηκε: «Άπ' δσο έγώ πολύ καλά ξέρω είναι άπδ καλιακούδα, άλλά αυτή θέλησε νά είναι αετός».

Οποιος ανταγωνίζεται μέ τούς ανωτέρους του οχι μόνο δέν καταφέρνει τίποτε, άλλά κοντά στήν συμφορά του, γίνεται και καταγέλαστος.

Διδαγμα: Ο κάθε ένας μπορει να εκδικηθεί.

ΠΙΣΩ

Ό μαδημένος αετός καϊ ή αλεπού

Κάποτε Ινας αετός Ιπεσε στα χέρια ενός άνθρωπου, ο όποιος του έκοψε τά φτερά, τόν εγκατέστησε στό σπίτι, μαζύ μέ τις κότες. Ό αετός ήταν περίλυπος καϊ δέν έτρωγε τίποτε κι' έμοιαζε με φυλακισμένο βασιλέα. Ενας άλλος άνθρωπος τόν αγόρασε τότε ααί άφοΰ τοΰ μάδησε τά φτερά, τόν άλειψε μέ μιά αλοιφή καϊ κατάφερε νά ξαναφυτρώσουν τά φτερά του. Ό αετός τότε πέταξε καϊ άφοΰ άρπαξε μέ τά νύχια του Ινα λαγό, τόν έφερε ώς δώρο στόν άνθρωπο. Μιά αλεπού πού τόν είδε, τοϋ λέει: «Μήν τόν δίνεις σ' αυτόν άλλά στόν πρώτο. Τούτος είναι αγαθός στό χαρακτήρα, ενώ τόν άλλο πρέπει νά εξευμένισης, μήπως σέ πιάσει καϊ πάλι και σοϋ μάδηση τά φτερά». Τό δίδαγμα είναι πώς στους ευεργέτες μας πρέπει νά παρέχονται οί ανταμοιβές μας, ενώ ol πονηροί πρέπει νά κατατροπώνονται έξυπνα.

ΠΙΣΩ

Αετός τοξευμένος

Πάνω σ' ένα βράχο καθόταν ένας αετός ψάχνοντας νά κυνηγήσει λαγούς. Ενας τόν σημάδεψε μέ τό τόξο και ή αίχμή του βέλους χώθηκε στή σάρκα του αετού, ενώ τό ξύλινο μέρος του βέλους και τά φτερά που χει πίσω σκέπασαν τά μάτια του. Βλέποντάς τα ο αετός είπε: «"Αλλη λαχτάρα και τούτο, νά πεθαίνω από τα ίδια τά φτερά μου».Ό μύθος δηλώνει ὀτι τό επίκεντρο της λύπης είναι όταν τό κτύπημα ερχεται από κάτι δικό μας.

ΠΙΣΩ

Βιβλιογραφία