ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΑΝΤΙΛΟΓΟΙ

-Δεν ξέρω
- Να ξεραθείς.
Κατάρα που απευθύνεται σέ αυτόν που ρωτήσαμε κάτι και απαντησε "δεν ξέρω". Συνήθως απευθύνεται σε πρόσωπα που ξέρουν και υποκρίνονται πως δεν ξέρουν ή σε πρόσωπα που όφειλαν να ξέρουν λόγω της θέσης τους ή της μορφωσής τους.

- Κύριε
- Κερί και λιβάνι!

Απάντηση που απευθύνεται σέ αυτόν που μας προσφωνεί «Κύριε» ενώ οι συνθήκες δέν το επιβάλλουν ή η επισημότητα είναι δευτερεύον θέμα μπροστά στήν κρισιμότητα της ουσιαστικής απάντησης. Οταν δηλαδή ο ερωτών αντιλαμβάνεται την προσφώνηση ως κολακεία ή καλόπιασμα, συχετίζοντάς την με το κερί (ομόηχο κηρίον, κηρί) και το λιβάνι που αμφότερα ειναι σύμβολα λατρευτικά και επομένως κολακευτικά.

- Μικρέ!
- Μικρό είναι το μάτι σου!

Απάντηση που απευθύνεται σέ αυτόν που μας προσφωνεί «Μικρέ» ενώ αυτο δεν συμβαίνει ή τουλάχιστον ο προσφωνούμενος δεν θεωρεί τόν εαυτό του μικρό. Αποδίδει λοιπόν στην ανικανότητα να διακρινει^[*] ο προσφωνών και αιτιολογεί έτσι την προσφώνηση. Απώτερος σκοπος ειναι να τονισει την δική του ικανοτητα για την διεκπεραιωση καποιας υποθεσης.

[*] Με κυριολεκτική έννοια (όραση) και μεταφορική (γενική αντίληψη).

-Ρε Μπάρμπα!
-Μπαρμπαριά και Τούνεζι αποντάει ο θιγμένος από την προσφώνηση «μπάρμπας». Η Μπαρμπαριά (Αλγερία, Μαρόκο, Τυνησία, Λιβύη) είναι η χώρα των Βερβερίνων και κέντρο δουλεμπορίου καθ΄ όλο τον Μεσαίωνα. Τόπος δηλαδή τελείως δυσάρεστος για επίσκεψη. Το «μπαρμπας» σημαίνει γενειοφόρος, βαρβάτος και αρχικά δεν ήταν καθόλου υποτιμητικό γιατί σήμαινε τον σεβάσμιο άνθρωπο αυτό που μας στηρίζει. Ο μπάρμπας στης Κορώνη. Που νάχεις το θεό μπάρμπα. επειδή αφορά όμως ηλικιωμένο άνθρωπο απέκτησε και υποτιμητικό χαρακτήρα. Ο προσφωνούμενος ως μπάρμπας στέλνει με τον αντίλογο τον αγενή συνομιλητή του να πουληθεί δούλος στην Μπαρμπαριά και στο Τούνεζι (Τυνησία). Αν και το Τουνεζι είναι υποσύνολο της Μπαρμπαριάς εκφέρεται συχνά μαζί, Πρβλ. το ρεμπέτικο «στο Τούνεζι στην Μπαρμπαριά μας έπιασε κακοκαιριά.»

Να σου πει ο παπάς στο αυτί κι ο διάκος στο κεφάλι (Απάντηση στην απειλή: Θα σου πω εγώ, θα σου κάνω, θα σου δείξω κλπ, ή όταν περιμένουμε να πει -να υποσχεθεί ή να απαντήσει σε ερώτηση- κάποιος, και δεν το λέει).